Waterschap Limburg teleurgesteld in nieuw Faunabeheerplan bever

ROERMOND - Dinsdag hebben Gedeputeerde Staten van de provincie Limburg ingestemd met het nieuwe Faunabeheerplan bever 2025-2030. Hierin staan beleid en regels over wat er wel en niet mag met de bever in Limburg.

Het plan wordt opgesteld onder verantwoordelijkheid van de Fauna Beheereenheid Limburg. Voor Waterschap Limburg is dit een belangrijk document omdat daar alle uitgangspunten in staan waar het waterschap mee moet werken. Het Faunabeheerplan werkt door in het beverprotocol.

Regels
Arnold Jansen, lid van het Dagelijks Bestuur van het Waterschap Limburg: 'We zijn teleurgesteld in het nieuwe Faunabeheerplan bever, want voor ons missen er cruciale uitgangspunten. Dit geluid hebben we ook meermaals laten horen aan bestuurders en ambtenaren van de provincie, maar ook bij de besprekingen met de Fauna Beheereenheid bij het samenstellen van het nieuwe plan. Helaas tot nu toe zonder het gewenste resultaat. Het gaat voor ons met name over de risicolocaties en het beverbeheer.'
Medebestuurder Chrit Wolfhagen vult aan: 'Elke dag zijn heel veel medewerkers van ons in de weer met het beheer van de bever. We lopen tegen veel dingen aan, waar we geen grip op krijgen omdat de regels dit niet toelaten. Helaas zal het nieuwe plan hier ook niet in voorzien. Je merkt helaas de frustratie bij onze omgeving en onze eigen medewerkers hierover.'

Groei
Waterschap Limburg heeft de laatste jaren in toenemende mate te maken met de groei van de beverpopulatie in Nederland. De beverpopulatie is landelijk in de afgelopen vijftien jaar het snelst gegroeid binnen de provincie Limburg. Het waterschap schat de populatie op zo'n 2000 dieren. Volgens de Zoogdiervereniging zou de snelle groei te maken kunnen hebben met de genetische uitwisseling van dieren met Duitsland en België. Hierdoor is binnen de Limburgse beverpopulatie een sterke(re) genenpool ontstaan. Provincie Limburg is het bevoegd gezag soortenbeleid. En vanuit deze rol ook verantwoordelijk voor het beverbeleid in Limburg.

Nuttig
Bevers hebben door hun leefwijze een positief effect op het beekdal: ze zorgen voor variatie in en langs het water. Hier profiteren weer andere dieren en planten van. Het is een inheemse soort, die dus van oorsprong thuishoort in de Limburgse beekdalen. Bevers zijn ook nuttig in tijden van droogte. Hun dammen houden dan het beschikbare water langer vast. Het waterschap staat regelmatig versteld van hun bouwwerken. In 2023 besteedde Waterschap Limburg 9000 uur aan personeel voor beverbeheer. Dat beheer gaat dan over het dichten van oeverholen, het verwijderen of verlagen van beverdammen, het uitvoeren van innovatieve maatregelen en het afschot van de bever (170 bevers in 2023-2024).

Administratie
Achter het beheer zit ook een beleidsmatige en administratieve kant. Er werden in 2023 liefst 325 beveradviezen opgesteld. In 2024 was het waterschap voor alle beverkosten 800.000 euro kwijt. Binnen interne projecten, zoals Water in Balans, Beekherstel en het Hoog Water Beschermingsprogramma worden tevens kosten gemaakt rond de bever. Hier gaat het grotendeels om onderzoeks- en uitvoeringskosten. Deze kosten zitten nog niet in die 8 ton.

Minder gewenst
Bevers leven normaal gesproken in het water van natuurgebieden. Hier veroorzaken ze met hun nadrukkelijke levenswijze weinig knelpunten, omdat het hier om robuuste systemen gaat. Door het grote aantal bevers is er per beverpaar steeds minder ruimte beschikbaar - bevers zijn territoriale dieren - en vestigen bevers zich ook op plekken waar ze minder gewenst zijn zoals bij de bebouwde kom. Het waterschap had graag gezien dat er risicolocaties waren aangewezen. Dit betekent dat er een kaart is met gebieden waar de bever niet welkom is. In deze gebieden zou een waterschap dan ook makkelijker kunnen ingrijpen zonder een plan van aanpak in te hoeven dienen, met alle administratieve lasten van dien. .

Schade
De bevers veroorzaken drie soorten schade, namelijk vraat-, graaf- en natschade. Het waterschap heeft vooral last van graaf- en (dreigende) natschade. Voor agrariërs kunnen ze in natte tijden voor overlast zorgen. Ook kan het waterschap haar taak als peilbeheerder niet goed uitvoeren omdat de bever het waterpeil opstuwt. Met name in Zuid-Limburg heeft de bever door zijn dammenbouw ook een negatief effect op met name zeldzame en bijzondere dieren en planten die voor hun voorkomen gebonden zijn aan stroming. Beverdammen kunnen ook leiden tot een verminderde buffercapaciteit. Hierdoor kan de veiligheid in het geding komen bij extreme neerslag. Het waterschap zal echter al bij dreigende schade aan buffers proactief ingrijpen. Het waterschap is hiertoe in het bezit van een provinciale ontheffing op voorhand. Ook bij graverij in waterkeringen kan de organisatie het hele jaar door ingrijpen.

Hobbelig
Waterschap Limburg heeft sinds jaren frequent bestuurlijk contact met provincie Limburg over het effect van het groeiend aantal bevers op haar taak als waterbeheerder. Herhaaldelijk is gevraagd om meer slagkracht als het gaat om het uitvoeren van beverbeheer. Dit heeft echter nog niet geleid tot die bijsturing van het beleid, die het waterschap voor ogen heeft. Arnold Jansen zegt hierover: 'We blijven ambtelijk en bestuurlijk in gesprek met de provincie over het beleid rondom de bever. In december 2024 hebben we hiertoe bestuurlijk een verduidelijkend gesprek gehad. Dit gesprek krijgt binnenkort een vervolg. We hopen toch nog aanvullende zaken te kunnen regelen, zodat het beverbeheer in de toekomst minder hobbelig wordt.'