Milieuactivisten in Roermond roepen deze week gemeente Roermond op om actie te
ondernemen tegen reclame voor vervuilende producten in de stad door zonder toestemming
een reeks kunstwerken te installeren op billboards en bushaltes in de stad.
Ongeveer 10 reclameborden zijn door activisten versierd met posters waarop staat: “Stop
reclames die ons de klimaatcrisis invliegen” en “Stop de promotie van onze zelfdestructie”.
De protesten maken deel uit van een internationale actieweek tegen reclame, sponsoring en
greenwashing van luchtvaartmaatschappijen. De actieweek wordt in heel Europa
gecoördineerd door de campagnegroepen Stay Grounded en Badvertising.
De druk op landelijke en lokale overheden neemt toe om de problemen van reclame met een
hoge CO2-impact aan te pakken. In december 2020 was Amsterdam de eerste stad
wereldwijd die een motie aannam om fossiele reclames te weren. Na Amsterdam volgden
meer gemeenten in Nederland – zoals Haarlem, Utrecht, Nijmegen en Groningen – en ook in
andere landen, waaronder in Australië, het Verenigd Koninkrijk en Canada. Provincie Noord-
Holland wil reclames voor fossiel, vlees en vis weren uit haar bushokjes. De gemeente
Zwolle was in 2023 de eerste gemeente die fossiele reclames per lokale wet wil verbieden.
In 2024 namen Amstelveen – de gemeente waar KLM gevestigd is – en Tilburg al voorstellen
aan om o.a. vliegreclames te weren.
Doortje van XR Roermond: “Tabaksreclames en gokreclames zijn al verboden vanwege de
gezondheidseffecten. Reclames van luchthavens en luchtvaartmaatschappijen zijn net zo
slecht. Ze normaliseren vliegen en ze zorgen daarmee voor meer uitstoot en luchtvervuiling.
De boodschap is ‘vliegen hoort erbij’ en ‘als je niet vliegt ben je niet succesvol’, zonder
rekening te houden met de toenemende gevolgen voor het klimaat en onze gezondheid. We
roepen gemeente Roermond op om zich aan te sluiten bij deze groeiende groep gemeenten
die schadelijke reclames verbieden “.
De acties komen op een moment dat luchtvaartmaatschappijen te maken krijgen met steeds
meer wet- en regelgeving vanwege hun ‘greenwashing’ claims. De Britse Advertising
Standards Authority (ASA) heeft onlangs advertenties van Lufthansa, Air France-KLM en
Etihad Airways verboden vanwege misleidende milieuclaims.
In Europa staan luchtvaartmaatschappijen onder steeds grotere druk. De rechtbank van
Amsterdam oordeelde in februari 2024 dat KLM klanten heeft misleid met haar groene claims
en portrettering van zogenaamde “duurzame” vliegtuigbrandstoffen. Het Eye Filmmuseum in
Amsterdam besloot dit jaar zijn sponsorcontract met luchtvaartmaatschappij KLM niet te
verlengen. In juni 2023 diende consumentenorganisatie BEUC een klacht in bij de Europese
Commissie tegen 17 luchtvaartmaatschappijen over hun duurzaamheidsclaims.
Eerder deze maand verbood een rechtbank de Duitse luchtvaartmaatschappij Eurowings om
vluchten als CO2-neutraal te adverteren. Reclame Fossielvrij diende laatst een klacht in bij
de Reclame Code Commissie over de vliegreclames van TUI, omdat TUI hiermee de regel in
de reclamecode zou schenden dat reclames niet mogen aanzetten tot gedrag dat schadelijk
is voor de gezondheid of de veiligheid of in hoge mate schadelijk is voor het milieu.
Robbie Gillett van Badvertising zei:
“We zitten vast in de gevaarlijke logica dat luchthavens moeten uitbreiden ‘om aan een
groeiende vraag te voldoen’, maar die groei wordt deels gedreven door reclame die ons
aanmoedigt om te vliegen. Zeggen dat ‘mensen altijd zullen blijven vliegen’ is hetzelfde als
zeggen dat ‘mensen altijd zullen blijven roken’. We hebben ingegrepen om reclame voor
tabak te stoppen – zo zouden we ook de constante oproep om meer vliegreizen aan te
schaffen moeten stoppen.”
Hannah Lawrence van Stay Grounded zei:
“De luchtvaartindustrie gebruikt advertenties om ons wijs te maken dat vliegen groen kan
zijn, terwijl het enige groene dat we nu kunnen doen, is het vliegtuig aan de grond houden.
Terwijl deze greenwashing-reclames de benodigde klimaatactie vertragen, dragen degenen
die nog nooit hebben gevlogen nu al de grootste last van de klimaatcrisis. We hebben
dringend een reclameverbod voor luchtvaartmaatschappijen nodig, en maatregelen om het
aantal vluchten eerlijk te verlagen.”
