De naam “Halloween” is afgeleid van Hallow-e’en, oftewel All Hallows Eve (Allerheiligenavond), de avond voor Allerheiligen, 1 november. Halloween is een feestdag die valt op 31 oktober. Traditioneel wordt het gevierd in Ierland, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Canada. Inmiddels heeft het feest ook sterk aan populariteit gewonnen in andere delen van de wereld, met name in Europa, Latijns- Amerika, Australië en Oost- Azië.
Op 31 oktober verkleden kinderen zich en bellen of kloppen als het donker wordt aan bij huizen in de buurt, die versierd zijn met pompoenen en lichtjes en roepen trick or treat, waarbij de keuze wordt gegeven tussen slachtoffer van een plagerijtje worden (trick) of iets lekkers (treat, meestal snoep) geven. De bewoners geven de kinderen dan snoepjes. Jonge volwassenen gaan soms naar halloweenfeesten.
Op het eiland Groot-Brittannië werd Halloween vooral door de Kelten gevierd, die geloofden dat op die dag de geesten van alle gestorvenen van het afgelopen jaar terugkwamen om te proberen een levend lichaam in bezit te nemen voor het komende jaar. De geesten die uit dode mensen op zouden rijzen, werden aangetrokken door voedsel voor hen neer te leggen voor de deuren. Om echter de boze geesten af te weren droegen de Kelten maskers. Toen de Romeinen Groot-Brittannië binnenvielen, vermengden ze de Keltische traditie met hun eigen tradities, die eind oktober natuurlijk de viering van de oogst betroffen en ook het eren van de doden.
In de 9e eeuw stak een Europees christelijk gebruik de zee over en vermengde zich met het halloweenfeest. Op Allerzielen (2 november) gingen in lompen gehulde christenen in de dorpen rond en bedelden om zielencake (brood met krenten). Voor elk brood beloofden ze een gebed te bidden, voor de dode verwanten van de schenker, om op die manier zijn bevrijding uit de tijdelijke straffen van het vagevuur te versnellen en zodoende zijn opname in de hemel te bespoedigen. De trick- or- treattocht vindt wellicht daar zijn oorsprong.
In Nederland en België wordt tegenwoordig steeds meer aandacht besteed, aan het halloweenfeest/ allerheiligenavond. Dit gebeurt meestal in de vorm van langs de deuren gaan en snoep ophalen, halloweenfeesten en het versieren van huizen. Veel lagere scholen organiseren een trick- or- treat-tocht. In België en Nederland wordt Halloween ook gevierd in pretparken.
Uit onderzoek in 2018 bleek dat inmiddels meer dan de helft van de Nederlandse bevolking Halloween vierde. Halloween bleek het minder goed te doen in de provincies Groningen, Drenthe, Zeeland en Utrecht.
In Nederland is op Halloween kritiek, omdat het ontdekt zou zijn door de commercie als een geschikte aanleiding om de consument tot wat ruimer vertier aan te zetten in de ‘slappe’ periode tussen zomervakantie en sinterklaas.Verschillende organisaties en kerkgenootschappen hebben kritiek op Halloween vanwege het “heidense” karakter dat het feest op vele plaatsen zou hebben en vanwege het spiritisme dat erdoor bevorderd zou worden. Het oproepen van geesten is niet toegestaan in de Bijbel. Vanwege de afwijzing van Allerheiligen en Allerzielen en het vagevuur door het protestantisme, wordt door reformatorische genootschappen vaak bezwaar gemaakt tegen elke uiting van Halloween. Daar komt nog bij dat 31 oktober voor protestanten een belangrijke gedenkdag is (Hervormingsdag) en gezien wordt als het begin van de reformatie.
Tot slot de vraag: Welke betekenis en toegevoegde waarde, heeft Halloween voor ons en hoe komt het dat het vandaag aan de dag zo een hype is geworden?
