Deze daag is in bienao alle Europese lenj eine (vrieje) feesdaag. “t Kernidee achter deze daag is de inveuring van de ach-oerige werkdaag: ach oer waerke, ach oer get angers en ach oer sjlaope. Dit idee sjtamt in feite al oet de 15de en 16de eeuw.
Op 28 september 1864 waerde in Londe de “International Workingmen’s Association” opgerich es ein verbandj van de vakbunj. Dees organisasie had get sukses mit ’t orgenesere van internasjionaal solidariteit door ’t oprichte van sjtakingskes en ’t waere van sjtakingsbraekers. Dit is in de gesjiedenis bekind gewaore es de “Eerste Internasjonale”.
De “Tweede Internasjonale” oftewaal de “Sosjelistiese Arbeiders Internasjonale” waas bedoeld veur sosjelistiese poletieke partieje en vakbunj en waerde neet gans toevallig in Peries opgerich op de veerteende julie 1889, de 100ste verjäördig van de besjtorming van de Bastille, ’t begin van de Franse Revelusie. Hie waerde besjlaote om op 1 mei 1890 weer in ’t gewaer te komme veur eine ach-oerige werkdaag. Det waas ein idee van de “American Federation of Labour” (AFL). Ein jaor later waerde besjloate om van 1 mei ein tradisie te make.
De Kattelieke Kirk goof taege dit heidens geweld get taegegaas door 1 mei es feesdaag van Sint Joep es sjrienewerker, dus arbeider, te verklaore.
Op deze daag heurt de “Internasjionale” gezonge te waere. De oorsjronkelikke teks is van de Franse communard Eugnène Pottier en waerde gezonge op de melodie van de Marseillaise, ’t volksleed van ’t Frankriek van de revelusie. D’r zeen zellefs nog opnames bekind van de “Internasjionale” op dees meledie in ’t Russies onger de Russiese Revelusie van 1917!
Daonaeve kompeneerde de Belsj Pierre de Geyter in 1888 nuje meziek en zo waerde de “Internasjionale” wie veer ‘m kinne veur ’t eers in Rijssel, oftewaal Lille, oetgeveurd. In 1892 waerde dit ’t offesjele leed van de sjosjelistiese bewaeging op veursjtel van Rosa Luxemburg en nemes minder es Vladimir Iljitsj Oeljanov, oftewaal Lenin.
De Nederlandse vertaling is gesjreve door Henriëtte Roland Holst (1869 – 1952). Ein vrouw mit ein zjwake gezondjheid die zich vol inzai veur de pesisie van werkluuj, jongere en vrouwe. In de letste oorlog waas zie ouch nog aktief in ’t verzet.
Häör Nederlandse teks is waal gedateerd en kump ajerwets euver mer d’r is nieks baeters. Toch laot ich ze hie volge, veur ’t volgend jaor belaof ich ein Remunjse hertaling van oet ’t oorsjronkelikke Frans. Haaj mich dao mer aan!
Höb geer dit ooijt ins gelaeze? Gezonge dörf ich neet te vraoge, mer mesjien is ’t in deze Corana tied ein euverdinking waerd. Miene eerste zin zol beginne mit : “Waer wakker, oetgekotsde van de waereld”. Dinkend aan de plat Remunjse oetdrökking: “Doe oetgekotsde votkarremel mit neutjes”.
DE INTERNATIONALE
Ontwaakt, verworpenen der aarde!
Ontwaakt, verdoemde in hongers sfeer!
Reedlijk willen stroomt over de aarde
En die stroom rijst al meer en meer.
Sterft, gij oude vormen en gedachten!
Slaafgeboornen,ontwaakt,ontwaakt!
De wereld steunt op nieuwe krachten,
Begeerte heeft ons aangeraakt!
Makkers, ten laatste male,
Tot den strijd ons geschaard,
en D’Internationale
Zal morgen heersen op aard.
De staat verdrukt, de wet is logen,
De rijkaard leeft zelfzuchtig voort;
Tot ‘t merg en been wordt d’ arme uitgezogen
En zijn recht is een ijdel woord
Wij zijn het moe naar andrer wil te leven;
Broeders hoort hoe gelijkheid spreekt:
Geen recht, waar plicht is opgeheven,
Geen plicht, leert zij, waar recht ontbreekt.
Refrein
De heerschers door duivelse listen
Bedwelmen ons met bloedigen damp.
Broeders, strijdt niet meer voor andrer twisten,
Breekt de rijen! Hier is uw kamp!
Gij die ons tot helden wilt maken,
O, barbaren, denkt wat ge doet;
Wij hebben waap’nen hen te raken,
Die dorstig schijnen naar ons bloed.
Refrein
Foto en teks: Guus Rüsing.
