De Galgeberg is neet zo mer eine berg, hie lik ein sjtök van ’t lugubere deil van de Remunjse historie: ’t Waas dé hoofeksekusieplaats van de sjtad. Hiej höbbe väöl luuj, manskaerels en vriouwluuj, sjöldig of onsjöldig, eine elenjige dood gevonje. ’t Is bekind det hie al veur ’t jaor 1410 doodvonnisse waerde oetgeveurd.
Die plaats is neet zomer gekaoze. Ze loog op ’t grondjgebied van de sjtad Remunj, dus ’t gebied van ’t Hertogdom Gelder, en de grens mit ’t Hertogdom Gulik. Dink aan de Sjeidingswaeg. Hie kwame de grote invalswaeg vanoet Kölle en Heinsberg bie ein, richting Zjwarbrookport. Op aaj kaarte is goed te zeen det hie ’t kruutspunt waas van de huidige Herkebosserwaeg, richting Kölsebaan en de Heinsbergerwaeg. Lieke leet men aan de galg hange toet ze vanzellef nao onger vele, “ter leering en vermaeck”. Kwaams-se dus Remunj binne dan wis-se ’t geliek: Hie is “law and order!” Det weite veer onger angere oet ein arsjiefsjtök oet 1724, dat geit ’t euver “de Kitsenberg omtrent de Kapelle in ’t Zand”. Ein kits is ein liek waat al wietgaond in onbinjing is.
Ouch de Remunjse hekse waerde hie verbrandj. In 1484 krege twee Duitse Dominikane, Heinrich Kramer en Jacob Sprenger, paus Innocentius VIII zowiet det d ‘r ein dekreet kwaam det de inkwesisie de mach goof hekse oet te roeje. In 1487 versjeen ’t book “Malleus Maleficarum” oftewaal de heksehamer. Ein kompleet handjbook wie det-se ein heks kos herkinne, arrestere, ongervraoge en mertele en mos verbranje toet “polfer”.
In de jaore 1613-1614, vanaaf 24 september 1613 zoget elke daag twee, waerde hie ein groot aantal hekse verbrandj. In elk geval meer es de 64 die op ’t vazel bördje sjtaon. Det waas ’t letste en grootste massale hekseproses in Europa. Of Remunj hie greuts op mot zeen laot ich in de midde, mer ’t is waal Remunjse historie. Toet in 1800 waerde hie nog miense ter dood gebrach. “t Is ein heel biezonjer plaats die waal get meer aandach moog kriege. Meugelik zeen d ‘r ouch samehange mit ’t ontsjtaon van de Kepel in ’t Zandj en de Aje kirkhaof (Wo leet me angers die lieke en euverbliefsele van de branjdsjtapels?) ’t Is dao aan de Kepel ein sjosiaal-kultureel, geografies, histories geheel. Det is van Europees belang es assemble, det is zo nörges meer te vinje. Det verdeend get meer es ein bördje waat van elenj oeterein völt, mit ouch nog achterhaolde informasie. Haet nemes op ’t sjtadhoes de sjtökker van, onger angere, Har van den Borgh, Charlotte Ruys en Gerard van de Garde gelaeze? Ich kom ze gaer veurlaeze, morge nog!
Foto’s: Arend Masius.
Tekst: Guus Rüsing.
