Door het aanhoudend oorlogsgeweld in Oekraïne groeit het aantal vluchtelingen dat zijn toevlucht
zoekt in Nederland nog steeds. De veiligheidsregio’s zijn daarom gevraagd te doen wat in hun
vermogen ligt om bovenop de eerder gevraagde 50.000 noodopvangplaatsen nog eens 25.000
noodopvangplaatsen voor Oekraïense vluchtelingen te realiseren. Een grote uitdaging, zeker
gezien de noodsituatie rondom de opvang van asielzoekers en de krapte op de woningmarkt.
Verschil asielzoekers, statushouders en Oekraïense vluchtelingen
Een asielzoeker is iemand die uit eigen land gevlucht is en asiel (bescherming) aanvraagt in een
ander land. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zorgt voor opvang van deze groep in
asielzoekerscentra (azc’s). Als een asielzoeker een verblijfsvergunning krijgt, dan wordt deze
‘statushouder’. Gemeenten moeten zorgen dat deze statushouders een woning krijgen.
Vluchtelingen uit Oekraïne hebben een aparte status door de EU-richtlijn Tijdelijke Bescherming. Dit
houdt onder andere in dat ze, zonder asielprocedure, tijdelijk recht hebben op huisvesting, zorg en
leefgeld als ze zijn ingeschreven bij een gemeente in Nederland. Niet het COA, maar de
veiligheidsregio’s en gemeenten hebben de opdracht te zorgen voor de noodopvang van Oekraïense
vluchtelingen.
Noodopvanglocaties nog steeds hard nodig voor Oekraïense vluchtelingen
Voorzitter Veiligheidsregio Zuid-Limburg Annemarie Penn-te Strake: “Gelet op de ontwikkelingen in
Oekraïne verwachten we dat we alle noodopvangplekken die we nu creëren nog steeds hard nodig
hebben voor vluchtelingen uit Oekraïne. Tegelijkertijd mogen we onze ogen niet sluiten voor de
landelijke noodtoestand bij de opvang van asielzoekers. Dit is de reden waarom sinds vrijdagavond
op verzoek van het COA zo’n 50 asielzoekers voor maximaal een week opgevangen worden in de
doorstroomlocatie in Glanerbrook in Geleen. Dit was mogelijk omdat er op dat moment geen
Oekraïense vluchtelingen in Glanerbrook verbleven en de opvang van de asielzoekers voor een korte
periode is.” Door het woningtekort verblijven statushouders langer in azc’s. Daardoor zitten azc’s
overvol. De gemeenten zijn daarom gevraagd om statushouders die gekoppeld zijn aan hun
gemeente versneld te huisvesten. Deze opdracht staat los van de taak om te zorgen voor
noodopvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen.
Noodopvang is geen permanente huisvesting
Dagelijks zien we de verschrikkelijke beelden van de oorlog in Oekraïne. Veel inwoners begrijpen dus
ook dat we Oekraïners die vluchten voor oorlogsgeweld moeten helpen en opvangen. Al vinden
sommigen het niet eerlijk dat deze Oekraïense vluchtelingen voorrang krijgen op andere groepen als
het gaat om huisvesting. Voorzitter Veiligheidsregio Limburg-Noord Antoin Scholten: “Het is waar
dat deze vluchtelingen snel geholpen worden aan onderdak. Maar het gaat echt om tijdelijke
plekken waar mensen die een oorlog ontvluchten tot rust kunnen komen. De rijksoverheid vergoedt
de kosten die we maken om snel van dergelijke noodopvangplekken te realiseren. Denk aan hotels,
vakantiehuisjes, omgebouwde kantoorruimtes en tijdelijke units. Het zijn geen plekken die bestemd
zijn voor permanente huisvesting. Dit om te voorkomen dat de krappe woningmarkt nog meer onder
druk komt te staan.”
Oekraïense vluchtelingen in gemeentelijke noodopvang
In Nederland verblijven nu 36.678 vluchtelingen uit Oekraïne in gemeentelijke noodopvanglocaties,
waarvan meer dan 2.300 in de provincie Limburg.
