Herfst 2023 op één na warmste en op één na natste

De herfst van 2023 gaat de boeken in als de op één na warmste herfst ooit gemeten. In De Bilt was het gemiddeld 12,8 graden tegen 10,9 normaal. Het was ook bijzonder nat met landelijk gemiddeld bijna 400 mm tegen 245 mm normaal. Alleen in 1998 was het nog natter met 431 mm. Gemiddeld over het land scheen de zon circa 390 uur tegen 349 normaal. Dat levert een negende plaats op in de lijst met zonnigste herfsten.

Dat de herfst niet de natste sinds de start van de neerslagmetingen in 1906 is geworden heeft vooral te maken met een relatief droge septembermaand. Toen viel gemiddeld over het land 65 mm tegen 79 normaal. In oktober was het eerst ook nog droog, maar uiteindelijk werd het kletsnat, vooral in de kustprovincies. Er viel landelijk gemiddeld met 161 mm tegen 84 normaal bijna de dubbele maandsom. In november werd het nog natter met ongeveer 172 mm tegen 82 normaal.

In het noordwesten van het land viel verreweg de meeste regen met in Den Helder en op Terschelling 510 mm. In het noorden van Texel viel in De Cocksdorp met 530 mm het meest! In het noorden en noordwesten van het land verliep de herfst op verschillende plaatsen dan ook recordnat. Ter vergelijking: in Midden-Limburg viel veel minder neerslag met in Roermond 285 mm. Ook dat is nog steeds veel meer dan de normale 165 mm.

In De Bilt viel er maar liefst 30 dagen op rij regen, namelijk vanaf 18 oktober tot en met 16 november. Slecht vier keer regende het nog meer dagen op rij, waarbij 1966 recordhouder is met 48 regendagen vanaf 8 november tot en met 25 december.

Opnieuw een zachte herfst

Vorig jaar noteerden we al een van de warmste herfsten uit de meetgeschiedenis en dit jaar werd het nog zachter. Alleen 2006 verliep nog duidelijk warmer met in De Bilt een gemiddelde van 13,6 graden. was dit jaar de op een na warmste ooit gemeten, kwam op een zesde plaats en november was minder zacht met 8,7 graden tegen 7,8 normaal. Toch levert ook dat, ondanks het koude slot van de maand, nog een 12e of 13e plek op in de lijst met warmste novembermaanden.

September

oktober

De warmste dag van de herfst beleefden we op 10 september met in Eindhoven een maximumtemperatuur van 32,2 graden. Er was toen een . Uiteindelijk telde de herfst maar liefst 29 warme dagen (maxima van 20 graden en meer) in De Bilt tegen 13 normaal. Alleen in 1959 waren het er meer, namelijk 31 en 2006 telde er net als dit jaar 29.

recordlange regionale septemberhittegolf van negen dagen

Het aantal zomerse dagen (maxima van 25 graden en meer) evenaarde het record van 8 dat al op naam stond van 1959, 1999 en 2006. De Bilt telde twee tropische dagen en ook dat is een evenaring. Op 10 september werd het daar met 31,1 graden het warmst.

Koud slot van de herfst

Pas afgelopen weekend diende zich de eerste koude periode van deze herfst aan en momenteel is het licht winters. De koudste dag van de herfst staat morgen op het programma. De middagtemperatuur komt dan uit rond of iets boven het vriespunt en in de nachtelijke uren kan het voor het eerst matig vriezen met minima beneden -5 graden.

Het was deze herfst lang wachten op de eerste officiële vorst van het najaar, maar afgelopen was het eindelijk zover. En vervolgens kwam het ook op 28, 29 en 30 november tot vorst. Daarna volgde op maandag ook het .

zondag 26 november

eerste regionale witte landschap

Ondanks veel regen eindigt herfst ook in top-10 zonnigste

De herfst was ook zonniger dan normaal met gemiddeld over het land ongeveer 390 zonuren tegen 349 normaal. Dat levert een negende plaats op in de lijst met zonnigste herfsten. Dit komt vooral op het conto van de , want in oktober scheen de zon ongeveer de normale hoeveelheid en november was iets te somber.

op drie na zonnigste september

Het zonnigst was het in het zuiden en zuidoosten van het land, met in Maastricht circa 420 uur zon. In het westen was de zon het minst te zien met in Voorschoten ongeveer 350 uur zon. Het noorden zag de zon ongeveer 370 uur.

Drie herfststormen

Het kwam deze herfst maar liefst drie keer tot storm. De vond plaats op 19 september. Toen kwam het op Vlieland nipt tot storm. Van overlast was toen geen sprake en daarmee was net als vandaag sprake van een storm zonder naam. Op 2 november, tijdens was dat wel anders, toen gold voor het westen, het IJsselmeergebied en het Waddengebied code oranje in verband met storm Ciarán. Met de bomen nog vol in het blad was er sprake van . Ook viel een dode te betreuren. Het was voor het eerst sinds 2017 dat het zo vaak stormde in de herfst.

eerste herfststorm van dit jaar

de tweede herfststorm

behoorlijk wat impact